University of the Faroe Islands
Lesandi
Starvsfólk
Setrið
Kongsbokin Web
15.11.2023
Setrið Søgu- og samfelagsdeildin Fróðskapur

Kongsbókin nú tøk hjá øllum

Fróðskapur gevur út skreytútgávu við Kongsbókini, sum er einasta miðaldarhandrit í føroyskari varðveitslu.

Tað eru liðin 725 ár síðan Hákun hertugi Magnusson læt rættarbótina, sum seinni hevur verið nevnd Seyðabrævið, seta í gildi í Føroyum. Frumritið til Seyðabrævið er varðveitt í Kongsbókini, sum er tað elsta skrivliga tilfarið, sum er varðveitt í Føroyum. 

Kongsbókin er ein lógbók, sum er samansett av tveimum skinnhandritum, har tað minna handritið inniheldur Seyðabrævið og tað størra ta norsku Landslógina, sum varð lógtikin á Gulatingi í 1274. 

Kongsbókin hoyrdi til løgmansembætið í Føroyum, og í henni fáa vit upplýsingar um rættarskipan og tingskipan føroyinga í há- og seinmiðøld. Lóggávan í bókini hevur evnað føroyska mentan heilt fram til okkara dagar. Kongsbókin er tí føroyskur mentanararvur og ein hin dýrmætasti fornluturin, sum vit eiga.  

Í Kongsbókini finnast reglur og hugsjónir, sum løgdu lunnar undir tað føroyska samfelagið og hava ávirkað føroyska mentan síðan hámiðøld.

Í bókini standa lógirnar, sum innførdu kongliga stýrisskipan í Føroyum. Stundum hava løgmenn og skrivarar í seinmiðøld niðurskrivað sumt av tí, sum fór fram á løgtingi, m.a. tær fyrstu lógarsamtyktirnar hjá løgtinginum í 14. øld.

Kristinrætturin úr lógbókini, sum Føroya biskupur hevði um hendur, er eisini tikin við í útgávuna. Biskupur umsat kristinrættin, sum skipaði, hvussu kristindómur skuldi haldast í tí dagliga.

Andras Mortensen, lektari í søgu á Fróðskaparsetrinum, hevur skrivað søguligan inngang, umsett úr handskrift og týtt. 

Bókin hevur heilsíðumyndir av øllum síðunum í Kongsbókini við teksti úr upprunahandritinum og í nútíðar týðing. Bókin er í stórum broti, 416 síður og í bókarkasettu. Bókin er til tey, sum hava áhuga fyri føroyskari søgu, lóg og mentan eins og máli og listarligari handskrift.

Bókin kostar 580 kr. og fæst í bókahandlunum.

Kongsbókin
Bókin er í stórum broti, 416 síður og í bókarkasettu

Onnur tíðindi

Fleiri tíðindi
  1. Elisabeth Holm SSS 2.jpg

    Anna-Elisabeth Holm í uppskoti at fáa BAAL Book Prize

  2. Screenshot 2025 06 04 At 15 23 17 Hátíðarløta Fyri Universitetssjúkrahúsinum Heilsumálaráðið

    Hátíðarløta fyri Universitetssjúkrahúsinum

  3. Screenshot 2025 06 03 At 14 02 32 NUSCT Conference 2025 Day 1 Youtube

    Síggið allar fyrilestrarnar her