3514.23 - Lívevnafrøði

3514.23

Lívevnafrøði

7,5

A) Verða upptikin sum studentur til bachelor útbúgvingina í lívfrøði og mýlalívsvísindum á Fróðskaparsetri Føroya og fylgja vanligu lestragongdini ella B) Stakskeiðstudentar hava hóskandi grundarlag í almennari og lívrunnari evnafrøði, svarandi til: 3512 Almenn og ólívrunnin evnafrøði; 3513 Lívrunnin evnafrøði.

At veita studentunum vitan um: lívfrøðilig mýl (strukturar, funktiónir og virkishættir), grundleggjandi metaboliskar reaktiónsleiðir og grundarlagið undir mýlskari lívfrøði, eins og greiða fatan av lívevnafrøði í lívverum.

Lívfrøðilig mýl og bindingar; pH; vatnloysandi og vatnskýggjandi eginleikar; thermodynamikkur (frí orka, enthalpi, entropi); proteinir og proteinstrukturar ; lipidir og membranar; carbohydratir; nukleinsýrur og strukturar teirra; coenzymir; enzymir; enzymkinetikkur og inhibering; glycolysa og gluconeogenesa; ß-oxidatíon og fitisýrusynthesa; citrónsýrucyklus; elektróntransportketan og oxidativ fosforylering; DNA replikatión; transkriptión; proteinsynthesa. Starvsstovuvenjingar: Enzymkinetikkur og PCR (polymerase chain reaction). Smáar sýnisroyndir.

Fyrilestrar og uppgávurokning. Starvsstovuvenjingar (møtiskylda) og innlating og framløga av starvsstovufrásagnum (skulu latast inn, leggjast fram og góðkennast).

Tá skeiðið er lokið, skal studenturin vera før/ur fyri at: • Lýsa evnafrøðiliga grundarlagið undir lívi, o Lýsa evnafrøðiligu og lívfrøðiligu eginleikarnar og virki hjá høvuðsbólkunum av lívfrøðiligum mýlum (hjá einmýlum eins og fjølmýlum) o Einfalt at lýsa sambandið millum orku og evnaskifti øðrumegin, og termodynamikk hinumegin; og grundgeva sambandið við termodynamiskum líkningum o Greiða frá eginleikum (polariteti, hydrongenbondum, pH) hjá vatni, og hví hesir eru týðandi fyri lív. • Nágreina í ávísan mun uppbygging og virki hjá DNA, RNA, ílegum og proteinum o Greiða frá uppbyggingina av DNA. o Lýsa replicatión av DNA og greiða frá, hvussu hon er tengd at uppbyggingini av DNA o Lýsa hvussu RNA er framleitt frá DNA. o Greiða frá og vísa hvussu kunnleiki um strukturin av DNA kann verða nýttur í samband við margfalding av DNA í starvsstovum (PCR). o Greiða frá sambandinum millum ílegur og protein o Greiða frá hvussu mRNA verður translaterað til proteinir o Lýsa eginleikarnar av vanligastu sekunderu strukturunum av peptid ketum, og hvussu sekunderu strukturarnir eru avgerandi fyri eginleikar, skipan og funktión av heilum proteinum • Greiða frá hvussu enzymir virka o Greiða frá hvussu aminosýrur á katalytisku støðum luttaka í teimum vanligastu katalytisku mekanismunum o Avgera við støddfrøðiligum og grafiskum hættum tey einfaldastu sløgini av enzym-inhibering, og umtala og nágreina einfaldar enzymatiskar støddfrøðiligar parametrar (KM, Vmax, kcat osfr) • Lýsa metabolisku meginleiðirnar: glycolysa, gluconeogenesa, citrónsýrucyklus, oxidativa phosphorylering og elektronflutningsketuna, fitisýruoxidatión og fitisýrusynthesa. o Lýsa hvussu hesar leiðir eru sambundnar, og hvussu organismurnar fáa evnafrøðiliga orku frá kataboliskum reaktiónsleiðum.

Sameining av 1) góðtiknum starvsstovufrásagnum (innlating og framløga – próvtal verður ikki givið fyri hendan partin) og 2) Skrivlig próvtøka í fýra tímar. Eingin hjálparamboð, tó lummaroknari er loyvdur. Góðkendar starvsstovufrásagnir (innlating og framløga) skulu ikki gerast av nýggjum í samband við endurroynd ella skeiðslestur á øðrum sinni.

Uttanhýsis

7-talsstigin

Verður tøkur á Moodle áðrenn skeiðsbyrjan.

Jónrit Halling