1020.12 - Málsøga

1020.12

Málsøga

8

Bókligt (t.e. gymnasialt) miðnámsprógv við góðum próvtali í føroyskum á A stigi, umframt B stig í donskum og enskum.

At tann lesandi ognar sær innlit í lærugreinina málsøgu, málsøgulig hugtøk og háttaløg til at fáa greiði á høvuðsdráttunum í søguni hjá norðurlandamálunum, tó serliga hjá føroyskum máli frá umleið 1300 til nútíðina.

Í Málsøgu verður arbeitt við føroyskum máli í søguligum høpi, har ið ljós verður varpað á málbroytingar og søguligu menningina hjá málinum. Tað verður lutvíst gjørt við at samanbera yngri og eldri málstig og lutvíst við at samanbera føroyskt við onnur norðurlandamál. Málsøga fevnir bæði um tekstalestur og ástøði. Lesturin er vanliga skipaður í tíðarrað frá elstu tíðum og frameftir. Dentur er lagdur á ljóð-, form- og setningafrøðiligar broytingar, eins og orðfeingið gjøgnum tíðirnar verður viðgjørt. Tekstirnir skulu geva eina mynd av málinum eitt ávíst tíðarskeið í søguni, meðan tann ástøðiligi parturin viðger orsakir til málbroytingar og roynir at svara spurningum sum: hvat hendir, tá ið broytingar fara fram, hvussu og hví henda málbroytingar, viðgera útbreiðsluvegir o.s.fr. Tann ytra málsøgan verður eisini viðgjørd, t.e. samfelagsumstøðurnar, sum málið er ein partur av. Føroyskir navnasiðir eins og føroyska stavsetingin verða viðgjørd í søguligum høpi.

Undirvíst verður 4 tímar um vikuna í eina lestrarhálvu. Undirvísingin fer í høvuðsheitum fram sum fyrilestrar, studentaframløgur og við bólkaarbeiði.

Lesandi, ið hevur staðið málsøgu sum part av BA-prógvi í føroyskum, hevur, tá ið skeiðið er lokið, lutvíst fingið kunnleika um føroyska málsøgu og lutvíst grundleggjandi vitan um háttaløg og ástøði, sum verða nýtt í málsøguligum arbeiði. Við hesari vitan skal tann lesandi duga at • arbeiða verkliga og ástøðiliga við málsøguligum spurningum • samanbera tekstir frá ymsum tíðarskeiðum og gera niðurstøður um málbroytingar við støði í tekstum • staðseta og tíðarfesta tekstir í høvuðsheitum • miðla málsøguliga vitan munnliga og skrivliga • umrøða málsøguligar spurningar fakliga dygt • seta fólka- og staðanøvn inn í ein málsøguligan samanhang • seta orðaskiftið um tann føroyska stavsetingarspurningin inn í ein størri málsligan samanhang

Próvtøkan er býtt sundur í tveir partar. Ein skrivlig roynd í 3 tímar við ongum hjálparamboðum. Sama dag verður ein bundin heimauppgáva útflýggjað, sum skal latast inn kl. 12.00 tríggjar dagar seinni. Heimauppgávan skal vera 4-6 síður til longdar. Próvtøkurnar telja eina helvt hvør. Givið verður eitt felags próvtal. Møgulig endurpróvtøka er skrivlig roynd í 6 tímar. Tilfar frá undirvísingini er loyvt at hava við.

Uttanhýsis

13-talsstigin

Leiðbeinandi lestrarlisti sæst á heimasíðuni www.setur.fo/foeroyamalsdeildin

Jógvan í Lon Jacobsen